EVA WAS EERST De allegorie van de grot - Plato

De echte tragedie in het leven is voor wie bang is van het licht ... (Plato)

 

 

Het Witte Licht: De allegorie van de grot

 

 

De allegorie van de grot kort samengevat (de tekst werd door Plato geschreven als een dialoog tussen Socrates en zijn leerling Glaukoon):

 

Stel je een grot voor waarin mensen sinds hun geboorte vastgeketend zitten. Ze kunnen hun hoofd niet bewegen, waardoor ze hun blik enkel naar voor kunnen richten. Wat ze niet weten, is dat achter hun rug beelden worden geprojecteerd op de muur vóór hen. Alles wat ze te zien krijgen, is voor hen de enige werkelijkheid. Op een bepaald ogenblik kan een gevangene zich bevrijden. Hij verlaat de grot en komt terecht in het verblindend licht van de zon. Hij merkt dat de zon de bron is van alle schaduwen die hij heeft gekend. [De zon speelt hier bijlange niet de heldenrol die velen haar toeschrijven.]

 

Pas als hij gewend raakt aan de zon kan hij het andere licht zien. Het is het hemelse licht dat gevoed wordt door 'het goede' in de mens en de échte werkelijkheid weerspiegelt.

 

De ex-gevangene beseft dat terugkeren naar de grot en de waarheid verkondigen, geen zin heeft. De gevangenen zullen hem niet geloven. Onder impuls van hun leiders -die in de valse werkelijkheid bij hun medegevangenen aanzien hebben verworven- zullen ze hem uitstoten.

 

Tijdens het aardse leven kunnen we maar een glimp opvangen van wat ons in het hiernamaals te wachten staat. Die glimp (= het goede) zit diep verscholen in de mens. Of om het in een vergelijking uit te drukken: God = goed = licht = hiernamaals. Plato dacht blijkbaar zo het zijne van de Griekse goden, maar wist dat hij daarover geen open kaart kon spelen en nam daarom zjn toevlucht tot beeldspraak. Zijn mentor Socrates werd immers ter dood veroordeeld wegens het beledigen van de goden. Hij laat wel verstaan dat het licht werkelijk bestaat, en dat het wordt gevoed door de zuivere zielen van de overledenen.

 

De grot kunnen we zien als het lichaam waarin de ziel zit opgesloten. Sterft de mens dan wordt zijn ziel bevrijd en komt ze terecht in een hemels licht, dat 'zuiver' en 'goed' is.

 

Wij geloven dat Plato afwist van het bestaan van de 'andere wereld', de subatomaire wereld van de ziel die baadt in het licht. Recent heeft men overigens ontdekt dat ons DNA licht uitstraalt.

 

Ook vandaag neemt men zijn toevlucht tot beelden om ons voor te bereiden op datgene was ons mogelijk te wachten staat. De tactiek van beeldspraak is dus nog steeds actueel. Zo hebben films en boeken over rampen, het buitenaardse of het zesde zintuig misschien wel een doel dat verder reikt dan puur entertainment. Tussen haakjes, de film 'The Matrix' zou zijn inspiratie bij Plato hebben gevonden.

 

Dieren hebben volgens Plato weliswaar een ziel, maar ze was inferieur. Enkel de ziel van de mens kwam bij de dood los van het lichaam.

 

Dat er op het moment van de dood een mysterieuze 'passage' moet zijn waarbij de ziel soms nog in staat is om terug te keren, zal blijken uit een volgende rubriek.

 

Update: januari 2012 Volgende